چالش های ورود به بازار کار برای زنان مهاجر در آلمان

نزدیک به 11 میلیون زن با پیشینه ی مهاجرت در آلمان زندگی میکنند. از این تعداد حدود سه میلیون و نیم زنانی هستند که از خارج از اتحادیه اروپا به آلمان مهاجرت کرده اند. زنان بین 30 تا 50 ساله بیشترین فراوانی را دارند.

نرخ بیکاری برای زنان آلمانی حدود 5 و نیم درصد است این درحالی است که حدود 60درصد زنان مهاجر بیکار هستند.

زنان مهاجر برای ورود به بازار کار آلمان با چه چالش هایی روبرو هستند؟

زندگی به عنوان مهاجر در کشوری مانند آلمان که یکی از بزرگترین مقاصد مهاجرت در اروپاست، همواره با مشکلات زیادی همراه بوده است. یکی از این چالش ها ورود به بازار کار است. ورود به بازار کاربعد از تحولات جنگ در اکراین یک مشکل عمدتا جهانی است و این مشکل برای مهاجران دو چندان میشود بخصوص که مشکل زبان کشور میزبان نیز به آن اضافه میشود. مهاجران برای ادغام در جامعه آلمان باید برای برآورده کردن دو موضوع تلاش کنند: اول یاد گیری زبان آلمانی و دوم ورود به بازار کار.

برآورده شدن این دو موضوع به همکاری کشور میزبان نیاز دارد. در دسترس بودن کلاس های آموزشی برای مهاجران به ادغام بهتر آنها مینجامد. همچنین دسترسی به کلاسهای آموزشی زبان و اموختن زبان لازمه ی ورود به بازار کار است. اما مهاجران عمدتا از مشکلاتی مانند هزینه ی بالای کورس ها،کمبود کورس آموزشی و دور بودن مسیرهای دسترسی شکایت دارند.

برای زنانی که از طریق پیوست همسر به آلمان میایند و یا اینکه یکی از دو نفر (زن یا شوهر) قرارداد کار دارند هزینه ی شرکت در کورس زبان معمولاً توسط مرکز کار یا همان جاب سنتر پرداخت نمی‌شود و این هزینه برای خانواده‌ها بسیار زیاد است . در بعضی از موارد آنها ترجیح میدهند در خانه زبان یاد بگیرند که این امر باعث میشود زمان یادگیری زبان بیشتر شود. در اینجا مصاحبه‌ای داریم با خانم دکتر معصومه خاوری استاد ساپق دانشگاه در رشته ی میکروبیولوژی در افغانستان. ایشان حدود دو سال است که درآلمان هستند. خانم خاوری در آلمان نتوانسته اند کار مرتبط پیدا کنند به این دلیل که دولت در قسمت آموزش زبان هیچ حمایتی از ایشان نکرده اند.

پیدا کردن کورس مناسب برای زنان به مراتب سخت تر است. زنانی که فرزند دارند باید کلاس هایی پیدا کنند که در آن ساعات کودکانشان در مدرسه یا کودکستان هستند. این مادران نمیتوانند در کورس های بعد از ظهر و یا شبانه شرکت کنند. بخصوص اگر تک والد باشند.

مشکل دیگر این است که بیشتر کورس های آموزشی در مراکز شهرها هستند و برای کسانی که در اطراف شهرها و یا در روستاها زندگی میکنند دسترسی به کورسهای آموزشی با مشکلات بیشتری همراه است، بخصوص در روزهایی که وسایل حمل و نقل عمومی با اختلال همراه هستند و این چنین روزهایی در آلمان کم هم نیست. در چنین حالاتی راهی برای رسیدن به کورس وجود ندارد.

نامنظم بودن در رفت و آمد قطارها یکی دیگر از مشکلاتی است که مهاجران از آن گله دارند. تاخیر در حرکت قطارها و یا کنسل شدن حرکت قطارها دسترسی را برای زبان آموزان با مشکل مواجه میکند.

مشکل معادل سازی مدارک:

برخی از مهاجران زنان تحصیل کرده ای هستند که با ورود به آلمان شغل و جایگاه گذشته خود را از دست داده اند و حالا در کشور جدید به دنبال یافتن راهی برای استقلال مالی و کسب درآمد هستند.

به استثنای مشکل زبان، چالش تایید مدارک نیز یکی دیگر از چالش های مهاجران بخصوص مهاجران افغانستانی است.

طولانی بودن روند ترجمه و تایید مدارک یکی از دلایل به تعویق افتادن ورود به بازار کار است. خانم کبری باقری قارغ التحصیل رشته ی حقوق است.او قبل از حاکمیت طالبان در محکمه ی ولایت هرات کار می کرد. خانم باقری از طولانی و زمان بر بودن کارهای اداری یا همان کاغذبازی در آلمان میگوید.

به علت تفاوت در ساختار آموزشی کشورهای مبدأ و آلمان بسیاری از مدارک تحصیلی مهاجران در آلمان تایید نمیشود. بخصوص فارغ التحصیلان رشته های علوم انسانی از این بابت گله دارند.

از دیگر مشکلات راهیابی زنان مهاجر به بازار کار مسأله نگهداری از کودکان آنان است، در حالی که خود آلمانی ها هم برای پیدا کردن کودکستان برای اطفال شان با چالش مواجه هستند.

زنان مهاجری که قصد کار کردن دارند و در مدتی که آن‌ها در خارج از خانه باید تمام حواس شان را به فضای کاری منعطف کنند، و بابت کودکان شان هیچ نگرانی نداشته باشند.

از سوی دیگر مشکلات فرهنگی نیز از مواردی است که برخی از زنان را از بازار کار دور می سازند. برخی از مردان خانواده‌های مهاجران دید خوبی نسبت به کار کردن زنان ندارند. به همین دلیل لازم است آموزش‌هایی مرتبط برای همه اعضای خانواده برگزار شود. آن‌ها باید این موضوع را درک کنند که حضور زنان در جامعه به همان میزان مهم است که حضور مردان.

در مجموع میتوان گفت که طولانی بودن روند آموختن زبان آلمانی، ترجمه و تأیید مدارک تحصیلی، نگهداری از کودکان و مسائل فرهنگی و خانوادگی از جمله مشکلاتی است که ورود به بازار کار را برای زنان مهاجر با مشکل مواجه کرده است.

فاطمه موسوی

اور ویس

رادیو درای اکلند

Herausforderungen beim Einstieg in den Arbeitsmarkt für eingewanderte Frauen in Deutschland
In Deutschland leben knapp 11 Millionen Frauen mit Migrationshintergrund. Davon sind etwa dreieinhalb Millionen Frauen, die von außerhalb der EU nach Deutschland eingewandert sind. Die höchste Prävalenz haben Frauen im Alter zwischen 30 und 50 Jahren.
Die Arbeitslosenquote deutscher Frauen liegt bei etwa 5,5 Prozent, während etwa 60 Prozent der Einwanderinnen arbeitslos sind.

Vor welchen Herausforderungen stehen eingewanderte Frauen beim Eintritt in den deutschen Arbeitsmarkt?

Das Leben als Einwanderer in einem Land wie Deutschland, einem der größten Einwanderungsziele in Europa, war schon immer mit Schwierigkeiten verbunden. Eine dieser Herausforderungen ist der Eintritt in den Arbeitsmarkt. Der Eintritt in den Arbeitsmarkt nach dem Krieg in der Ukraine ist ein größtenteils globales Problem, und dieses Problem verdoppelt sich für Migranten, insbesondere wenn das Sprachproblem des Aufnahmelandes hinzukommt. Um sich in die deutsche Gesellschaft zu integrieren, müssen Einwanderer zwei Dinge anstreben: erstens die deutsche Sprache lernen und zweitens in den Arbeitsmarkt eintreten.

Die Erfüllung dieser beiden Probleme erfordert die Zusammenarbeit des Gastlandes. Das Angebot von Ausbildungsangeboten für Einwanderer führt zu einer besseren Integration. Auch der Zugang zu Sprachkursen und zum Erlernen von Sprachen ist eine Voraussetzung für den Eintritt in den Arbeitsmarkt. Doch vor allem klagen Migranten über Probleme wie hohe Kurskosten, fehlende Schulungen und Fernzugriffswege.
Für Frauen, die über den Ehepartner nach Deutschland kommen oder eine von zwei Personen (Ehemann oder Ehefrau) einen Arbeitsvertrag hat, werden die Kosten für den Besuch eines Sprachkurses in der Regel nicht vom Jobcenter übernommen und sind für Familien sehr hoch. In manchen Fällen ziehen sie es vor, die Sprache zu Hause zu lernen, was die Zeit zum Sprachenlernen verlängert. Hier ist ein Interview mit Dr. Masooma Khawari, einer ehemaligen Universitätsprofessorin für Mikrobiologie in Afghanistan. Er ist seit etwa zwei Jahren in Deutschland. Frau Khavari konnte in Deutschland keinen entsprechenden Job finden, da die Regierung ihre Sprachausbildung nicht unterstützt.

Für Frauen ist es deutlich schwieriger, den richtigen Studiengang zu finden. Frauen mit Kindern sollten Kurse finden, in denen ihre Kinder in der Schule oder im Kindergarten sind. Diese Mütter können weder an Nachmittags- noch an Abendkursen teilnehmen. Vor allem, wenn sie alleinerziehend sind.
Ein weiteres Problem besteht darin, dass die meisten Schulungen in städtischen Zentren stattfinden und für diejenigen, die in der Nähe von Städten oder in ländlichen Gebieten leben, der Zugang zu Schulungen schwieriger ist, insbesondere an Tagen, an denen der öffentliche Verkehr gestört ist. Solche Tage gibt es in Deutschland nicht viele. In solchen Fällen besteht keine Möglichkeit, den Kurs zu erreichen.
Unregelmäßige Zugbewegungen sind ein weiteres Problem, über das Migranten klagen. Verspätungen oder Ausfälle von Zügen erschweren den Zugang für Sprachlerner.

Dokumentenausgleichsproblem:
Bei einigen Einwanderinnen handelt es sich um gebildete Frauen, die bei ihrer Ankunft in Deutschland ihre früheren Jobs und Positionen verloren haben und nun nach einer Möglichkeit suchen, in einem neuen Land finanziell unabhängig zu werden und ein Einkommen zu erzielen.
Neben dem Sprachproblem stellt die Überprüfung von Dokumenten eine weitere Herausforderung für Migranten dar, insbesondere für afghanische Migranten.
Der langwierige Übersetzungs- und Überprüfungsprozess ist einer der Gründe für die Verzögerung beim Eintritt in den Arbeitsmarkt. Frau Kabri Bagheri ist Absolventin der Rechtswissenschaften. Sie arbeitete vor der Machtübernahme der Taliban am Provinzgericht Herat. Frau Bagheri spricht über die lange und zeitraubende Verwaltungsarbeit bzw. den Papierkram in Deutschland.

Aufgrund der unterschiedlichen Bildungsstruktur der Herkunftsländer und Deutschlands werden die Bildungsabschlüsse vieler Einwanderer in Deutschland nicht anerkannt. Darüber klagen vor allem Absolventen der Geisteswissenschaften.
Ein weiteres Problem für Migrantinnen auf dem Arbeitsmarkt ist die Kinderbetreuung, während die Deutschen selbst vor der Herausforderung stehen, Kindergärten für ihre Kinder zu finden.
Migrantinnen, die arbeiten wollen und außer Haus sind, müssen sich auf den Arbeitsplatz konzentrieren und dürfen sich keine Sorgen um ihre Kinder machen.
Andererseits gehören auch kulturelle Probleme zu den Faktoren, die manche Frauen vom Arbeitsmarkt fernhalten. Manche Männer aus Einwandererfamilien haben kein gutes Bild von der Arbeit von Frauen. Daher ist es notwendig, allen Familienmitgliedern entsprechende Schulungen anzubieten. Sie müssen verstehen, dass die Präsenz von Frauen in der Gesellschaft genauso wichtig ist wie die von Männern.
Generell lässt sich sagen, dass der lange Prozess des Deutschlernens, die Übersetzung und Überprüfung von Bildungsdokumenten, die Kinderbetreuung sowie kulturelle und familiäre Probleme zu den Problemen gehören, die den Einstieg von Einwandererinnen in den Arbeitsmarkt erschwert haben.
Fateme Moosavi
Our Voice
Radio Dreyeckland